برخلاف نگرش حاکم بر روش‌شناسی تحقیق که معتقد است روش‌های کمی‌و کیفی پژوهش صرفا ابزاری در خدمت فرضیات برآمده از رویکردهای نظری هستند، این کتاب نشان می‌دهد که روش‌های تحقیق برخاسته از جهان‌بینی‌ها و موقعیت‌های زیست جهان هستند که درک و تفسیر ما را از جهان شکل می‌دهند. از این‌رو، فنون پژوهش پیش از آن‌که ابزار تحلیل داده‌های اجتماعی به شمار روند، شیوه‌های مواجهه‌ی ما را با جهان به نمایش می‌گذارند. بدین سان، روش‌شناسی از مجرای پرسش و پاسخ یا مراوده‌ی مستمر ما با جهانی که در آن زندگی می‌کنیم  رابطه‌ای تنگاتنگ با «هستی‌شناسی» پیدا می‌کند.

کتاب حاضر روش‌های تحقیق را شیوه‌هایی برای نگریستن به جهان یا بودن در آن و مواجهه با مسائل پیش‌روی انسان و معضلات فلسفی، اجتماعی، سیاسی و غیره می‌داند و بدین وسیله با تعریف‌های طبیعت‌گرایانه و  ذات‌گرایانه‌ی مرسوم در روش‌شناسی علوم انسانی مخالفت می‌ورزد.

این کتاب با بررسی بستر شکل‌گیری برخی از مهم‌ترین جریان‌های نظری و عملی در علوم انسانی معاصر و برجسته کردن سویه‌های هستی‌شناختی و  معرفت‌شناختی آن‌ها، فهم متفاوتی از روش تحقیق و کاربرد معاصر آن به  خواننده ارائه می‌دهد و می‌کوشد مواجهه‌ی او را با پدیده‌های اجتماعی در افقی  وسیع‌تر میسر سازد.