طبق گفته‌های نویسندگان داستان‌های عاشقانه آمریکایی، "هر رمان عاشقانه دارای دو عنصر اصلی است: یک داستان عاشقانه مرکزی و یک پایان احساسی خوش و رضایت‌بخش".
رمان عاشقانه ممکن است دربرگیرنده طرح‌هایی باشد که لزوماً و اختصاصاً به عشق رمانتیک شخصیت‌های داستان نپردازد، اما نقطه اوج این رمان‌ها باید با موضوع اصلی یعنی توجه به روابط عاشقانه بین دو نفر در ارتباط باشد.
رمان رمانتیک همچنین می‌تواند دارای طرح‌های داستانی و پایان‌بندی‌های متفاوت باشد و بیشتر از دو شخصیت در آن حضورداشته باشند، یا حتی می‌تواند دارای بار عاطفی کمتری باشد.
نویسندگان این ژانر ادبی قصه‌ای را بازگو می‌کنند که می‌تواند احساسات خوانندگان این کتاب‌ها را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهند. بعضی از این داستان‌ها تنها به یک موضوع عاشقانه می‌پردازند اما بعضی دیگر صحبت از روابط عاشقانه و موضوع عشق را بهانه‌ای برای پرداختن به موضوعات دیگر مانند موضوعات اجتماعی، سیاسی یا فلسفی قرار می‌دهند.
عاشقانه‌های کلاسیک جهان ازجمله محبوب‌ترین عاشقانه‌ها در میان جماعت کتاب‌خوان است که از میان آن‌ها می‌توان به "جین ایر" اثر شارلوت برونته و "غرور و تعصب" اثر جین آستین اشاره کرد. "یک عاشقانه آرام" ازجمله رمان‌های عاشقانه ایرانی نوشته نادر ابراهیمی است.
