مشخصه‌ی ژانر مهیج یا دلهره‌آور، حرکات سریع و تکرارشونده است و قهرمانان داستان بسیار زیرک و گمراه‌کننده‌اند که کارشان خنثی کردن اقدامات و برنامه‌های افراد شروری است که بسیار قدرتمندتر و مجهزتر از آن‌ها هستند. عناصری چون تعلیق، پایان‌های نفس‌گیر و هیجان‌انگیز، و نکات انحرافی در این ژانر به‌وفور دیده می‌شود.

این ژانر همپوشانی نزدیکی با داستان‌های رازآلود دارد اما ساختار طرح داستان در آن‌ها متفاوت است. در داستان‌های مهیج قهرمان داستان باید برنامه‌های آدم شرور داستان را خنثی کند نه اینکه جرمی را که قبلاً اتفاق افتاده است، کشف کند. این ژانر در مقیاس‌های بزرگ‌تر هم رخ می‌دهد: من‌جمله جنایاتی که باید از آن‌ها جلوگیری کرد، قتل‌عام یا قتل‌های زنجیره‌ای، ترور و یا براندازی دولت‌ها.
روبرو شدن با خطرات، درگیری‌های خشونت‌آمیز از عناصر استاندارد طرح داستان‌ این نوع ژانر هستند.

معما یا مسئله‌ی رازآلود داستان زمانی به اوج خود می‌رسد ‌که آن معما حل می‌شود، در این ژانر داستانی، هیجان زمانی به اوج خود می‌رسد که قهرمان داستان درنهایت فرد شرور را شکست داده وزندگی خود و یا اغلب زندگی دیگران را نجات می‌دهد.