داستان تاریخی داستانی را بازگو می‌کند که درگذشته –اغلب به لحاظ تاریخی در طول دوره‌ای خاص- اتفاق افتاده و دوره‌ی زمانی بخش مهم فضای داستان و اغلب خود داستان را تشکیل می‌دهد.
داستان تاریخی ممکن است حاوی شخصیت‌های داستانی، شخصیت‌های تاریخی شناخته‌شده یا ترکیبی از این دو باشد. نویسندگان این نوع داستان‌ها معمولاً به جزئیاتی چون فضای داستان، لباس شخصیت‌ها، گفتگوها و ... توجه خاصی دارند تا مطمئن شوند که هر دوره با روایت‌های مربوط به خود مناسبت داشته است.
در بعضی از این داستان‌ها ، وقایع معروف از نقطه نظرات مختلفی بیان می‌شوند که در تاریخ ثبت‌نشده‌اند و بین شخصیت‌های تاریخی با وقایع واقعی ارتباطی برقرار می‌کند که این ارتباطات به نحوی به تصویر کشیده می‌شوند که در تاریخ وجود ندارند. در مواقع دیگر، وقایع تاریخی یا بازه‌ای که داستان در آن اتفاق می‌افتد، شکل‌دهنده چارچوب یا پیشینه‌ای برای زندگی شخصیت‌ها هستند. گاهی اوقات هم بیشتر بخش‌های یک داستان تاریخی می‌تواند صحت داشته باشد اما نام افراد و مکانی که داستان در آن اتفاق افتاده است، به نحوی با تغییر همراه باشد.
ازآنجایی‌که داستان تاریخی هم نوعی ادبیات داستانی است، دادن اعتبار هنری به آن، در خصوص نمایش و موضوع، قابل‌قبول است و این در حالی است که داستان تاریخی از مسیر تاریخی خود منحرف نشود. اگر وقایع به‌طور چشمگیری دچار تغییر شده و از مسیر خود منحرف شوند در این حالت داستان وارد ژانر تاریخی تغییریافته‌ای می‌شود که به آن "گمانه‌زنی" راجع به آنچه اتفاق افتاده است، می‌گویند؛ البته این در حالتی است که وقایع تاریخی پیش‌ازاین کاملاً متفاوت از داستان اتفاق افتاده باشند.
جالب است بدانیم، وقایعی که در بستر تاریخی و در قالب داستان رخ می‌دهد باید به قوانین فیزیک پایبند باشند. داستان‌هایی که وارد حیطه‌ی داستان‌های جادویی یا خیال‌پردازی می‌شوند اغلب فانتزی تاریخی محسوب می‌شوند.
