خاطره‌نویسی ثبتی است با مدخل‌هایی مجزا و مرتب‌شده به تاریخ که اتفاقات در طول یک روز یا دوره‌های دیگر را گزارش می‌دهد.
امروزه این اصطلاح به‌طورمعمول برای نوشتن خاطرات شخصی به کار می‌رود و تلاش می‌شود کاملاً خصوصی باقی بماند یا تنها عده محدودی مانند دوستان و آشنایان نزدیک از وجود آن مطلع باشند. گاهی ممکن است بجای "دفتر خاطرات" از اصطلاح
"دفتر روزنامه" استفاده شود، اما عموماً دفتر خاطرات شامل نوشته‌های روزانه می‌شود، درحالی‌که دفتر روزنامه مدخل‌های کمتری را شامل می‌شود.
هرچند خاطره‌نویسی ممکن است اطلاعاتی برای شرح‌حال‌‌نویسی، خودزندگی‌نامه و یا زندگی‌نامه نویسی در اختیارمان قرار دهد، اما خاطره‌نویسی باهدف منتشر شدن نوشته نمی‌شود بلکه برای استفاده شخصی نویسنده است.
اصطلاح خاطره‌نویسی را می‌توان بجای اصطلاحات دیگر دفتر روزنامه و با فُرمت الکترونیکی مانند "بلاگ‌ها" نیز استفاده کرد.
نخستین "دفتر خاطرات" مربوط به ساموئل بیپس (1633–1703) است که امروزه بسیار شناخته‌شده است؛ خاطرات وی در کالج مگ‌دالین، در کمبریج نگه‌داری می‌شد که برای اولین بار در سال 1825 رونویسی و سپس منتشر شد.
از مهم‌ترین و معروف‌ترین خاطره‌نویسی‌ها، دفتر خاطرات آن فرانک است که به زبان‌های مختلف ترجمه‌شده و در دسترس عموم قرارگرفته است. کمتر کسی است که با "خاطرات یک دختر جوان" آشنا نباشد. این خاطرات را آن فرانک، دختری که در زمان اشغال آمستردام به دست آلمان‌ها به همراه خانواده‌اش در یک آپارتمان زیرشیروانی مخفی‌شده بود، نوشت و پس از مرگ وی پدرش، اتو فرانک، دفتر خاطرات دخترش را ویرایش و سپس پس از جنگ آن را به چاپ رساند. از آن زمان به بعد این کتاب به بیش از شصت زبان ترجمه شد، و یکی از مشهورترین کتاب‌های قرن بیستم به شمار می‌رود. اما به دلیل وجود محتویات جنسی بسیار صریح در این کتاب، بعضی از قسمت‌های آن در بیشتر کشورهای دنیا پیش از چاپ حذف‌شده است.
